Rajd „Łużyce 1945” zatrzymał się w Zawidowie
W dniach 8–11 maja 2025 roku mieszkańcy Górnych Łużyc oraz miłośnicy historii mogli odbyć wyjątkową podróż w czasie. Z okazji 80. rocznicy forsowania Nysy Łużyckiej i zakończenia II wojny światowej odbyła się czwarta edycja Rajdu Pojazdów Historycznych „Łużyce 1945”. Organizatorem wydarzenia było Centrum Sportowo-Rekreacyjne w Zgorzelcu, a współorganizatorem Ośrodek Kultury w Zawidowie.
Trasa rajdu
W ciągu czterech dni uczestnicy odwiedzili m.in.: Ruszów Jagodzin, Pieńsk, Zgorzelec, Sulików, Zarębę, Leśną, Lubań, Zawidów.
Wizyta rajdu w Zawidowie
Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, rajd zawitał również do Zawidowa – w sobotę, 10 maja, po godzinie 16:00. Na Placu Zwycięstwa pojawiła się kolumna historycznych pojazdów wojskowych oraz rekonstruktorzy w mundurach z okresu II wojny światowej. Ich przybycie wywołało ogromne zainteresowanie wśród licznie zgromadzonych mieszkańców.
Po zaparkowaniu pojazdów, uczestnicy złożyli wiązankę kwiatów pod pomnikiem, oddając hołd poległym żołnierzom walczącym na Łużycach w 1945 roku.
Prezentacja sprzętu i opowieści o historii
Następnie odbyła się prezentacja historycznego sprzętu wojskowego. Można było zasiąść za sterami legendarnego auta typu Willys, a także zobaczyć jedną z zaledwie dwóch w Polsce ocalałych amfibii, potocznie nazywaną „polską Arką Nowego” – wykorzystywaną w czasach kryzysu m.in. do ratowania zwierząt.
Wielkim zainteresowaniem cieszyła się także prelekcja Andrzeja Świderskiego, dyrektora EuRegioKom, który przybliżył tło historyczne walk o Łużyce. Opowiedział o uzbrojeniu polskich żołnierzy oraz sprzęcie, jakim dysponowali w czasie wojny.
Muzyka w żołnierskim tonie
Całości wydarzenia towarzyszyła specjalnie przygotowana oprawa muzyczna, o którą zadbał Ośrodek Kultury. Utwory marszowe oraz pieśni wojskowe z okresu II wojny światowej doskonale podkreśliły klimat wydarzenia i pozwoliły uczestnikom jeszcze głębiej wczuć się w atmosferę tamtych dni.
Mundury i wyposażenie polskich żołnierzy w 1939 roku
Podczas kampanii wrześniowej 1939 roku mundury Wojska Polskiego często były niewystarczające i przestarzałe.
- Hełmy: podstawowym modelem był polski hełm wz. 31 – ciężki, przypominający niemiecki Stahlhelm. Niestety, nie każdy żołnierz go posiadał.
- Mundury: sukienne kurtki i bryczesy, często w starych wzorach, wykonane z ciężkich materiałów.
- Obuwie i wyposażenie: niedobory butów, tornistry i pasy pamiętające I wojnę światową.
- Uzbrojenie: brak nowoczesnych środków łączności i niewystarczająca liczba broni maszynowej.
Amfibie i pojazdy alianckie w służbie Polaków
W kampanii wrześniowej 1939 roku Wojsko Polskie nie posiadało amfibii. Sytuacja zmieniła się po ewakuacji żołnierzy na Zachód. W szeregach Polskich Sił Zbrojnych korzystano ze sprzętu alianckiego, w tym:
- Mniejszej amfibii na bazie Willysa – przypominała jeepy, ale mogła poruszać się po wodzie.
- Willysa – kultowy jeep amerykański, prosty w budowie, niezawodny i łatwy w naprawie. Symbol II wojny światowej.
Rajd z przesłaniem
Rajd „Łużyce 1945” to nie tylko widowiskowe inscenizacje i parada pojazdów. To również projekt promujący turystykę historyczną. Organizatorzy podkreślali potencjał regionu Górnych Łużyc – pełnego pól bitewnych, zabytków i miejsc pamięci, które mogą przyciągać pasjonatów historii z całej Europy.
Pamiątki dla najmłodszych
Na zakończenie wydarzenia najmłodsi uczestnicy otrzymali pamiątkowe przypinki – mały, ale cenny gest, który zostanie z nimi na długo.
